Beschrijving
Het is één van de grote uitdagingen van deze tijd: hoe houden we de democratie sterk en gezond? Heel wat tekenen wijzen op ontevredenheid over de werking van die democratie en een laag vertrouwen in de bijbehorende politieke instellingen. Meer mensen lijken bovendien het concept ‘democratie’ zelf in vraag te stellen.
Dit boek is de weerslag van een onderzoek naar democratie en burgerparticipatie in Vlaanderen. Het onderzoek heeft een duidelijke lokale focus. Dat is niet toevallig: de meeste experimenten met democratische vernieuwing ontstaan in onze steden en gemeenten. Het lokale bestuur staat het dichtst bij het dagelijkse leven van de burgers. Beleidsbeslissingen laten zich er meteen voelen. Vaak hoopt men dat vernieuwing op het lokale niveau ook een leerschool biedt voor een betere werking van de democratie op alle niveaus.
Het boek bestaat uit drie delen. In een eerste deel geven we de bredere context mee van het Vlaamse lokaal bestuur. In een tweede deel presenteren we onze onderzoeksresultaten. In een derde deel gaan we de vergelijkende toer op: zien we verschillen en gelijkenissen in hoe de diverse actoren kijken naar lokale democratie en burgerparticipatie.
Deze uitgave vindt u ook terug in de digitale bibliotheek van MATCONNECT
MATConnect is het online kennispunt bij uitstek voor de managementteams van de lokale besturen. Een uitgebreide inhoud, gecombineerd met gebruiksvriendelijke en innovatieve technologie, maakt van MATConnect een nuttige informatiebron voor elk lokaal bestuur.
MATConnect omvat niet alleen een digitale bibliotheek boordevol relevante uitgaven, maar ook heel wat andere nuttige informatie en tools op maat van het managementteam: wetboeken, modelbesluiten, ... Alle inhoud is aan elkaar gelinkt en vlot raadpleegbaar dankzij een slimme zoekmotor. Voor een vaste prijs per jaar hebben alle medewerkers van uw bestuur toegang tot de vele mogelijkheden van MATConnect.
Al geabonneerd op MATCONNECT?
- Dan kunt u de digitale editie van deze uitgave meteen raadplegen op MATConnect
- Dan bent u dankzij de automatische updates van MATConnect zeker dat u steeds de meest recente versie van deze uitgave raadpleegt.
Nog niet geabonneerd op MATCONNECT?
|
Inhoudstafel
INLEIDING 9
HOOFDSTUK 1. HET LOKAAL BESTUUR IN VLAANDEREN 11
Fusies en schaalvergroting 14
De belangrijkste actoren in de lokale democratie 16
Veranderende verhoudingen in de lokale democratie? 18
HOOFDSTUK 2. LOKALE VERKIEZINGEN HERVORMD: VERSTERKING OF VERZWAKKING ALS INSTRUMENT VAN INSPRAAK? 21
Inleiding 23
Inspraak via verkiezingen 23
Hervormingen aan de lokale verkiezingen 25
Conclusie: lessen over en voorbij lokale verkiezingen 31
HOOFDSTUK 3. DEMOCRATISCHE VERNIEUWING EN BURGERPARTICIPATIE. OVER ANDERE MANIEREN OM TE BESLISSEN 33
Inleiding 35
Over ladders en generaties 35
Over families van democratische innovaties 36
Naar praktijken in Vlaamse lokale besturen 37
HOOFDSTUK 4. EEN WOORDJE UITLEG OVER ONS ONDERZOEK 41
Respondenten: vier democratische actoren 43
Methode 1: Hypothetische besluitvormingsarrangementen 44
Methode 2: Concrete besluitvormingsinstrumenten 47
Aanvullende survey-vragen 48
HOOFDSTUK 5. POLITIEKE PARTICIPATIE DOOR DE OGEN VAN VLAAMSE LOKALE POLITICI 49
Inleiding 51
Politici en hun kijk op de instrumenten en arrangementen 52
De lokale politicus? 53
Conclusie 56
HOOFDSTUK 6. LOKALE AMBTENAREN: TUSSEN SYSTEEMWERELD EN LEEFWERELD? 59
Inleiding 61
Hoe legitiem beoordelen ambtenaren de arrangementen? 62
Hoe beoordelen ambtenaren de instrumenten? 64
Welke rollen willen ambtenaren opnemen in participatieve trajecten? 67
Conclusie 69
HOOFDSTUK 7. ‘POWER TO THE PEOPLE’! MAAR DENKEN ALLE BURGERS DAAR HETZELFDE OVER? 71
Inleiding 73
Hoeveel inspraak is genoeg? 74
Willen alle burgers evenveel inspraak? 74
“Participatie op maat”: op welke manier willen burgers betrokken worden? 75
Links versus rechts 77
De ‘cynische’ burger: participatie als remedie? 78
Conclusie 81
HOOFDSTUK 8. DE KIJK VAN HET MIDDENVELD 83
Het middenveld: definitie en soorten 85
Burgerparticipatie en middenveldorganisaties 88
Conclusie 94
Aanbevelingen 95
HOOFDSTUK 9. ALLEN OP DEZELFDE LIJN? OPINIES VAN BURGERS, POLITICI EN AMBTENAREN OVER PARTICIPATIE VERGELEKEN 97
Inleiding 99
Verschillen tussen actoren 99
Ideologische verschillen 102
Verschillen tussen actoren en ideologische verschillen vergeleken 103
Conclusie 105
HOOFDSTUK 10. VINDEN DE LOKALE ACTOREN ELKAAR IN DE ROEP NAAR MEER BURGERPARTICIPATIE? 107
Inleiding 109
Welke ‘coalities’ zien we ontstaan? 110
Wie is er dan pro meer burgerparticipatie, en waarom? 112
Lessen voor de praktijk? 115
CONCLUSIE 117
FIGUREN EN TABELLEN 121
Figuren 121
Tabellen 121
REFERENTIES 123
AUTEURS 133