Een nieuwe kijk op integriteit

Over hoe integriteitsbeleid de overheid maakt [of kraakt]

integriteit cover
Auteur: Verhaert Roel
Publicatievorm:    Boek , Online in Connect
Kenmerken: Vastbladig
ISBN-10:/
ISBN-13:978 90 496 1945 9
Aantal bladzijden:212
Verschijningsjaar: 2022
Deel van reeks:    MATConnect | Online bibliotheek lokaal management en beleid
PrijsomschrijvingStukprijsBestel aantal:
Basisprijs (incl. btw | gratis verzending)
36 EUR
bestel

Beschrijving


Van overheden, politici en ambtenaren verwachten burgers dat ze integriteit hoog in het vaandel dragen. Onverkwikkelijke integriteitskwesties behoren nochtans tot de dagelijkse actualiteit. En een negatieve berichtgeving over (een gemis aan) integriteit is een nachtmerrie voor iedere overheid.

Het is dus een zaak voor overheden om intens en proactief op integriteit te focussen. En daar gaat dit boek over.

  • Hoe kunnen overheden in goede dagen op integriteit werken, om de kwade dagen te vermijden?
  • Hoe wordt gegarandeerd dat de burger kan (blijven) rekenen op een integere overheid?
  • Op welke manier kunnen overheden intern het bewustzijn omtrent integriteit hoog houden?
  • Wat zijn de meest voorkomende valkuilen?
  • En waar situeren zich de specifieke uitdagingen in een wereld die in sneltreinvaart verandert?

Op deze vragen biedt Een nieuwe kijk op integriteit heldere antwoorden. Daarbij vertrekt auteur Roel Verhaert niet vanuit problemen maar wel vanuit de vele positieve opportuniteiten die een goed integriteitsbeleid kan voortbrengen.

Ook de toekomst gaat hij niet uit de weg. Hedendaags gebruik van sociale media en artificiële intelligentie met de bijverschijnselen van deepfake en fake news zijn volledig verweven met een vooruitstrevend integriteitsbeleid en krijgen om die reden ook de nodige aandacht.

En natuurlijk komt de directe praktische benadering van integriteit op de werkvloer uitgebreid aan bod: de deontologische code, interne bewustmaking, integriteitsoefeningen en dilemmatrainingen, tot zelfs uitgediepte cases waarbij werknemer en bestuur in de onverbiddelijke schaal der integriteit worden gewogen.

Maar vooral de ethische benadering van specifieke functies maakt het boek uniek. Wat betekent integriteit voor de algemeen directeur? Voor de aankoper? Voor de auditor? Voor het managementteam? Voor de preventie-ambtenaar? Voor de kabinetsmedewerker?

Een nieuwe kijk op integriteit werd geschreven als opleidings- en inspiratieboek en kan onmiddellijk gehanteerd worden voor wie met integriteit wil starten of het issue verder wil uitbouwen. Kortom: een onmisbaar werkinstrument voor iedereen die zich wil kunnen richten op wat goed is, zonder te vervallen in doelloos integritisme.

Dit boek is niet alleen voor de overheid zelf relevant maar ook voor elk bedrijf en elke instelling die contacten onderhoudt met de overheid.

Bijzonder aanbod voor lokale besturen: gratis inhouse-opleiding

Voor besturen die in het kader van integriteitsvorming 15 exemplaren van het boek Een nieuwe kijk op integriteit bestellen, voorzien we een gratis inhouse-opleiding verzorgd door auteur Roel Verhaert zelf. Met deze gebalde presentatie van twee uur over de essentie van integriteit, op maat van politici en ambtenaren, zet u integriteit met een hernieuwde focus op de agenda. Neem rechtstreeks met ons contact op om dit concreet te maken: info@matconnect.be of 050 642 824.

Over de auteur

Roel Verhaert vervulde een succesvolle loopbaan binnen Stad Antwerpen en koos daarbij steeds voor het pad van de vernieuwing. Als erestadssecretaris bevaart hij tegenwoordig rustigere wateren, al is de drang naar verandering er niet minder om geworden. Roel is voorzitter van het Bureau voor Integriteit van de Stad Antwerpen en is ook voorzitter bij het Agentschap voor Integratie en Inburgering. Hij kan op een decennialange ervaring met integriteitskwesties bogen.

 

Deze uitgave vindt u ook terug in de digitale bibliotheek van MATCONNECT

MATConnect is het online kennispunt bij uitstek voor de managementteams van de lokale besturen. Een uitgebreide inhoud, gecombineerd met gebruiksvriendelijke en innovatieve technologie, maakt van MATConnect een nuttige informatiebron voor elk lokaal bestuur.

MATConnect omvat niet alleen een digitale bibliotheek boordevol relevante uitgaven, maar ook heel wat andere nuttige informatie en tools op maat van het managementteam: wetboeken, modelbesluiten, ... Alle inhoud is aan elkaar gelinkt en vlot raadpleegbaar dankzij een slimme zoekmotor. Voor een vaste prijs per jaar hebben alle medewerkers van uw bestuur toegang tot de vele mogelijkheden van MATConnect.

Al geabonneerd op MATCONNECT?

  • Dan kunt u de digitale editie van deze uitgave bij z'n verschijning meteen raadplegen op MATConnect
  • Dan bent u dankzij de automatische updates van MATConnect zeker dat u steeds de meest recente versie van deze uitgave raadpleegt.

Nog niet geabonneerd op MATCONNECT?

 


Schrijf u in op de nieuwsbrief "Lokale organisatie en werking | MATConnect".

  • Ontvang updates over nieuwe regelgeving, hot topics, belangrijke trends, ...
  • Blijf op de hoogte van niet te missen opleidingen en studiedagen.
  • Ontdek in primeur nieuwigheden en interessante initiatieven.


 

Inhoudstafel

DEEL 1. Integriteit in evolutie
Hoofdstuk 1. Integriteit verheft de overheid

1.1. Werken rond integriteit loont
1.2. Morele oordeelsvorming
1.3. Zowel voor politici als voor ambtenaren
Hoofdstuk 2. Een ambtseed of een belofte doen, heeft zin
2.1. Eedaflegging in België
2.2. Eedaflegging in Nederland
2.3. Integriteit kan het vertrouwen in de overheid maken of kraken
2.4. Verschil met een private onderneming
2.5. Hoe meer vrijheid, hoe groter de verantwoordelijkheid
2.6. Voorbeelden van eedaflegging
2.7. Werken rond de eedaflegging
Hoofdstuk 3. De rode zone bepaalt de grijze zone onrechtstreeks
3.1. Rode zone: gebod, verbod of de wet
3.2. Grijze zone
3.3. Morele normen of fatsoen
3.4. Bepalingen in het strafrecht
3.5. Politieke misdrijven
3.6. Misdrijven waarvoor ambtenaren alert moeten zijn
3.7. Drukpersmisdrijven
Hoofdstuk 4. Ethiek, deontologie en integriteit
4.1. Ethiek, deontologie en integriteit: voor een duidelijk begrip
4.2. Ethische bedrijfsvoering in de privé
4.3. Integriteit en de impact op de (bedrijfs)cultuur
4.4. Waarden-denken als alternatief voor (te veel) regels
4.5. Privacy
Hoofdstuk 5. Burgers hebben recht op een integere overheid
5.1. Integriteit als waarborg voor de democratie
5.2. Ambtenaren als beleidsvoorbereiders en beleidsuitvoerders
5.3. De rechten van de burger
5.4. Waar worden de rechten van de burger bepaald?
5.5. Verantwoordelijkheid bedrijfswereld inzake rechten voor de samenleving
5.6. Beginselen van behoorlijk bestuur
5.7. Ambtenaren en corruptie
5.8. Verhouding ambtenaren en bedrijfswereld
5.9. Het gevaar van collusie
5.10. De schijn van collusie
Hoofdstuk 6. Netwerken en lobbying
6.1. Netwerken voor ambtenaren
6.2. Netwerken voor politici en mandatarissen
Hoofdstuk 7. Ethiek en nieuwe technologieën
7.1. Gebruik van gegevens (big data)
7.2. Artificiële intelligentie
7.3. Virtual en augmented reality
7.4. Machine learning, deep learning en robotica
7.5. GAN’s
7.6. Ziedaar de cybermens
7.7. Integer omgaan met nieuwe technologieën
7.8. Blockchain is van levensbelang

DEEL 2. Integriteit als speerpunt voor mature overheid
Hoofdstuk 1. Integriteit bij de overheid gerelateerd aan waarden

1.1. Definitie van integriteit bij de Vlaamse overheid
1.2. Is integriteit een aparte waarde?
1.3. Democratische waarden
1.4. Verhouding tussen politici en ambtenaren
1.5. Neutraliteit van ambtenaren
1.6. Algemeen belang
1.7. Kostenbewustzijn
1.8. Duurzaamheid
1.9. Niet-discrimineren
1.10. Gelijkekansenbeleid
1.11. Actief diversiteitsbeleid
1.12. Samenwerken en respect voor mekaar
1.13. Klantgerichtheid en klantvriendelijkheid
1.14. Nieuwe waarden en trends in de samenleving
1.15. Grensoverschrijdend, ongewenst en ongepast gedrag
1.16. Alcohol, drugs en roken op het werk
1.17. Onvoldoende werken, is niet integer
1.18. Informatie achterhouden, de vis verdrinken of de waarheid geweld aandoen
1.19. Fake news
1.20. V-ICT-OR en het project LOCARD
1.21. Deepfake
Hoofdstuk 2. Wat als waarden met mekaar botsen?
2.1. Dilemma’s
2.2. Geen kwade trouw
Hoofdstuk 3. Integriteit doorheen de processen
3.1. Proceswerking
3.2. Integriteit leidt tot een beter product
Hoofdstuk 4. Politici en management geven het goede voorbeeld
4.1. De voorbeeldfunctie
4.2. Integriteit begint aan de top
4.3. Schijn van partijdigheid
4.4. Belangenvermenging
4.5. Vriendjespolitiek
4.6. Zelfbediening en zelfverrijking
Hoofdstuk 5. Integriteit: onlosmakelijk verbonden met management
5.1. Speerpunten van management
5.2. De rol van het middenmanagement (mogen en durven)
5.3. Vertrouwen = geven en nemen
5.4. Loon naar werk
5.5. Taakafspraken, waardering en evaluatie
5.6. ‘De baas heeft het gezegd’-principe
5.7. Beleefde tegenspraak is nuttig
5.8. Integriteit mag niet beklemmend werken
5.9. Integritisme
5.10. Sociale controle en groepsdynamiek
5.11. Integriteit in het organisatiebeheersingssysteem
Hoofstuk 6. Integriteit communiceren
6.1. Integriteitsbeleid sensibiliseren: een continu proces
6.2. Week van de integriteit
6.3. Over communicatie en product
6.4. Vrees voor imago- of reputatieschade
6.5. Communicatie door individuele medewerkers
6.6. Gestructureerd communiceren intern en extern
6.7. Het belang van de juiste terminologie
6.8. Humor?
Hoofdstuk 7. Integriteit borgen in de organisatie
7.1. Ook integriteit evalueren
7.2. Deontologisch kader schetsen en vervolgens de code uittekenen
7.3. Aparte code voor mandatarissen?
7.4. Aanstellen van een integriteitscoördinator of integriteitsambtenaar
7.5. Integriteitsopleiding, oefeningen en dilemmatrainingen
7.6. Vragen of meldingen rond integriteit
7.7. Onderzoek uitvoeren
7.8. Creëer duidelijkheid in het melden
7.9. Klokkenluiders
7.10. Functiescheiding of onafhankelijke instantie
7.11. Controle van personeel of van resultaten?
7.12. Maturiteitscheck

DEEL 3. Integer handelen voor specifieke functies
Hoofdstuk 1. Inleiding bij de specifieke functies

1.1. Speciale rechten en plichten
1.2. Voorbeelden
1.3. Fundamentele opdracht voor HR
Hoofdstuk 2. Functies binnen gemeenten
2.1. Algemeen directeur
2.2. Financieel directeur
2.3. Managementteam
2.4. Interne auditor
2.5. Notulist
2.6. Omgevingsambtenaar
2.7. GAS-ambtenaar
2.8. Cultuurfunctionaris
2.9. Maatschappelijk werker
Hoofdstuk 3. Overige functies en eigenheden
3.1. Bedrijfsjurist
3.2. Vertaler of tolk
3.3. Kabinetsmedewerker
3.4. Thuiswerkers

DEEL 4. Integriteit in de praktijk: stappenplan en voorbeelden
Hoofdstuk 1. Wanneer en hoe starten met integriteit in een organisatie?

1.1. Een gewild product?
1.2. Gedragen en betrokken?
1.3. Burning platform?
1.4. Geen bureaucratie
1.5. Integriteit als een service
Hoofdstuk 2. Een stappenplan voor de integriteitscoördinator
2.1. Inwerken in het thema en in de organisatie
2.2. Zelf een idee vormen van aanpak
2.3. Gesprek met het hoogste orgaan
2.4. Waarden bepalen
2.5. Deontologisch kader uittekenen
2.6. Personeelseisen bepalen
2.7. Deontologische code
2.8. Opleiding en vorming
2.9. Feedbacksessies
2.10. Evaluatie jaarwerking
2.11. Bijsturing
Hoofdstuk 3. Voorbeeld van deontologische code
3.1. Voorbeeld deontologische code provinciepersoneel West-Vlaanderen
3.2. Andere voorbeelden van deontologische codes of ethische aanpak
Hoofdstuk 4. Voorbeeld van onafhankelijk orgaan
4.1. Bureau voor Integriteit stad Antwerpen
4.2. Reflectiekamer van de VVSG
4.3. Bureau voor deontologie stad Gent
4.4. Commissaris van de Koning in Nederland
Hoofdstuk 5. Voorbeeld van dilemmatraining
5.1. Integriteit bespreken met een ander
5.2. Moreel dilemma
5.3. Moreel beraad
5.4. Opvolging

DEEL 5. Uitdiepingen
Uitdieping 1. Discussiedocument ‘schijn van partijdigheid’ ten behoeve van gezagsdragers
Uitdieping 2. Wettelijke bronnen en inspirerende reglementering
Uitdieping 3. Literatuur waarnaar verwezen werd in dit boek

 

Maakt deel uit van de reeks

MATConnect | Online kennispunt managementteam MATConnect | Online bibliotheek lokaal management en beleid 

Deel van reeks: Gemeentelijke Administratieve Sancties
informatie over de regelgeving van toepassing op de lokale besturen | inspiratie voor de uitbouw van het beleid

Aanverwante producten:

Snelgids gemeentelijke werking - Editie 2020 Snelgids gemeentelijke werking - Editie 2020 
Krachtlijnen, bevoegdheden en werking in een notendop

Deel van reeks: Lokaal management & beleid , MATConnect | Online bibliotheek lokaal management en beleid
Auteur: Lambrechts Kathleen
ISBN: 978 90 496 1837 7
Publicatievorm: Boek
Kenmerken: Vastbladig
Lokaal DNA ontleed Lokaal DNA ontleed 
Inspirerend vuur voor en door lokale bestuurders

Deel van reeks: MATConnect | Online bibliotheek lokaal management en beleid
Auteur: (ed.) Reynaert Herwig
ISBN: 978 90 496 1916 9
Publicatievorm: Boek , Online in Connect
Kenmerken: Vastbladig